فایل پی دی اف کتاب شیمی پیش دانشگاهی چاپ 94 چند وقتی است بر پایگاه اداره کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی قرار گرفته است. اما تغییرات این کتاب نسبت به کتاب چاپ گذشته چیست؟ آیا بهتر شده است؟ اجازه بدهید این تغییرات را فصل به فصل بررسی کنیم:

 

کتاب شیمی پیش دانشگاهی چاپ گذشته

به نظر می رسد جای خالی دبیران شیمی مدارس در روند تألیف کتب درسی شیمی، امسال پر شده است. گرچه تنها دو دبیر برای این کار استفاده شده اند اما تغییراتی که به واسطه ی نظرات آن ها اعمال شده است، بسیار پر رنگ می باشد.

سینتیک شیمیایی

  • متن ابتدایی فصل در کتاب گذشته با سرعت شروع می شد و سعی در تصویر سازی سرعت در ذهن شما و بعد ارتباط آن با شیمی داشت اما در کتاب جدید به مسئله ای قابل لمس تر روی آورده شده است و سعی کرده با مثالی از آلودگی هوا، به جنبه ی مکانیسم واکنش های شیمیایی بپردازد تا سرعت واکنش های شیمیایی. هر دو مفهوم در این فصل گنجانده شده اند اما به نظر می رسد مثالی از آلودگی هوا، قابل لمس تر و قابل فهم تر است.
  • در صفحات بعدی، به جای زیاده گویی هایی که در کتاب چاپ گذشته بود، در چاپ جدید به یادآوری مفاهیمی از شیمی سال سوم پرداخته شده و بعد تلاشی ست برای ارتباط این مطالب با سینتیک. در چاپ گذشته دانش آموز به یک باره آن هم در ستون کناری کتاب با مفاهیم ترمودینامیک برخورد می کرد و این ضعف با اضافه کردن چند خطی و کم کردن از توضیحات اضافی، پوشش داده شده است.
  • در ادامه ی این مباحث، در چاپ گذشته به عنوان “مفهوم سرعت چیست؟” برخورد می کردیم که توضیحات بسیار ناقصی داشت اما در چاپ جدید، عنوان گذشته به “سرعت متوسط مصرف و تولید مواد شرکت کننده در واکنش” تغییر داده شده است. در توضیحات چاپ گذشته، به موارد مختلف و شلوغی می رسیدیم. یک جا راجع به نمودار ها صحبت شده بود و بعد در یک خود را بیازمایید سعی شده بود که شیوه ی حل مسئله را به دانش آموز آموزش دهد. این شیوه شکست خورده بود چراکه دانش آموز را مجبور به روی آوردن به کتب کمک درسی برای نکات ریز هر شکل کتاب می کرد اما در چاپ جدید، این موارد تا حد زیادی پوشش داده شده است و مرز بندی مشخصی برای مسائل قائل شده است. در چاپ گذشته مرزی وجود نداشت و به همین خاطر دانش آموز با صد ها نوع سؤال مختلف در آزمون ها و کتاب های مختلف برخورد می کرد.
  • سپس در چاپ جدید به مبحث “سرعت واکنش” می رسیم که این مبحث در چاپ گذشته تحت این عنوان وجود نداشت و توضیحات آن بیشتر در خود را بیازمایید ها مطرح شده بود. در چاپ جدید، در این بخش تازه به رابطه ی مربوط به محاسبه ی سرعت متوسط می رسیم و توضیحاتی انصافاً خوب مطرح شده است در صورتی که در چاپ گذشته …
kinetic first page

صفحه ابتدایی فصل سینتیک، چاپ قدیم سمت راست و چاپ جدید سمت چپ

  • در بخش بعدی به “عوامل مؤثر بر سرعت واکنش های شیمیایی می رسیم”. در این مبحث به نظر بنده چاپ گذشته توضیحات کامل تر و بهترین داشت. در چاپ جدید به چند عکس بسنده شده و توضیح در مورد عوامل مؤثر بر سرعت واکنش به دبیر کلاس محول شده است.
  • یکی از بخش هایی که به خوبی در چاپ جدید تقویت شده است، “قانون سرعت” می باشد. در چاپ گذشته توضیحات بسیار کم و ناقص و در کناره ی کتاب آمده بود اما در چاپ جدید یک بخش مجزا به آن اختصاص داده شده است و کمی از سردرگمی دانش آموزان در مورد سؤالات و نحوه ی طرح سؤال از قانون سرعت کم شده است. گرچه جای توضیحات بیشتر نیز داشت.
  • در قسمت “نظریه های سینتیک شیمیایی” چندان تغییری اعمال نشده است. به واقع توضیحات این مبحث در چاپ گذشته کامل بوده و نیاز چندانی به تغییر نداشته است.
  • داستان “کاتالیزگرها” نیز در چاپ جدید تحت عنوان “شیمی و زندگی – آلودگی هوا” آورده شده است و سعی شده با توضیحات و مثال هایی قابل درک، نحوه ی کار کاتالیزگر ها و کاربرد آن ها توضیح داده شود.
به طور کلی در مبحث سینتیک، تغییرات فراوان بوده و کتاب رو به کامل شدن گذارده است. دانش آموزان از توضیحات اضافی کتب کمک درسی تقریباً بی نیاز شده و تأکید بر مفهوم سرعت و کاربرد های آن بیشتر شده است.

تعادل شیمیایی

  • در ابتدای این فصل، باز هم توضیحات اضافی مربوط به مفهوم تعادل های شیمیایی در چاپ گذشته اصلاح و با تغییرات اندکی مانند اضافه کردن شکلی مفهومی، درک مفهوم تعادل آسان تر شده است.
  • در مورد “مفهوم برگشت پذیری” در چاپ گذشته که به “برگشت پذیری” در چاپ جدید تبدیل شده است باید بگویم داستان چندان تغییر زیادی نکرده است. در واقع یکی از مشکلات بزرگ کتاب های شیمی، تکیه ی بیش از حد به فهم دانش آموز است. بهتر بود در مورد برگشت پذیری، اشاره ی کوتاهی به کتاب شیمی سوم دبیرستان می شد و بعد به سراغ خود را بیازمایید یا فکر کنید می رفتند. غیر از تغییر شکل ها و تصاویر و اضافه شدن یک خود را بیازمایید، تغییر چندان وجود ندارد. نکته مثبت اما استفاده از شکل ها با وضوح تصویر بهتر است. گرچه شکل های فکر کنید این قسمت در چاپ قبلی جای طرح سؤال بیشتری داشت.
  • در مبحث بعدی هم به “تعادل های شیمیایی” بر خورد می کنیم که باز تغییری جز چند عکس وجود ندارد. به واقع این قسمت از کتاب درسی یکی از بهترین و کاملترین قسمت های آن محسوب می شود. تنها نکته اما به نظر من این است که بهتر بود که بیشتر بدانید این مبحث در دل کتاب گنجانده می شد تا توجه دانش آموزان را به نحوه ی به دست آمدن رابطه ی ثابت تعادل، جلب کند.
  • در قسمت “تعادل های همگن و ناهمگن” هم تغییر چندانی جز تغییر چند عکس وجود ندارد. در واقع مشکل اصلی دانش آموزان برای فهم مطالب، استفاده از عکس هایی بی کیفیت بود که در این چاپ به عکس های بهتری رجوع داده شده است.
  • “محاسبه ی ثابت تعادل” هم با توجه به وقت گیر بودن و پیچیده بودن، یکی از مورد علاقه ترین مباحث طراحان کنکور بوده است که انصافاً این قسمت از کتاب کامل بوده و به همین خاطر هم بدون تغییر مانده است.
  • مانند فصل پیش، بخش “شیمی و زندگی” به این فصل نیز افزوده شده تا دانش آموزان بیشتر و بیشتر با کاربرد مطالب این فصل در زندگی روزمره و آنچه در اطراف خود می بینند آشنا شوند.
  • “فرایند هابر” هم تغییرات بسیاری در جهت فهم بهتر آن چه در این فرایند رخ می دهد داشته است. در چاپ گذشته پاراگراف پشت پاراگراف توضیح بود؛ بدون نمودار و بدون تصویری که به فهم این مطالب کمک کند. این ضعف در چاپ جدید پوشش داده شده است.
  • سایر مطالب مانند “خارج قسمت واکنش” و … تقریباً بدون تغییر باقی مانده اند.