شیمی123

واکنش بین جوش شیرین (بی کربنات سدیم یا سدیم هیدروژن کربنات) با آلومینیوم سولفات که مقدار زیادی گاز کربن دی اکسید تولید می کند. از این واکنش برای خاموش کردن آتش استفاده می شود. این واکنش از جمله واکنش هایی است که منجر به تولید کف می شود.

برای تولید کف زرد رنگ می توانید واکنش زیر را انجام بدهید:

حدود ۳۰ میلی لیتر آب اکسیژنه را داخل استوانه مدرجی بریزید و چند قطره صابون مایع به آن اضافه کنید سپس ۱۰ میلی لیتر محلول پتاسیم یدید را به آرامی به آن اضافه کنید، کف زرد رنگی تولید و به صورت مارپیچ از لوله خارج می شود.

راستی:

با استفاده از چند ماده شيميايي كه به آساني و در هر خانه‌اي به آنها دسترسي داريد، مي‌توانيد در ليواني كه محتوي مايعات رنگي مختلف است گازي ايجاد كنيد كه موجب فوران مايع درون ليوان شود. براي انجام اين آزمايش به يك قاشق غذاخوري جوش‌شيرين، يك قاشق غذاخوري پودر لباسشوييِ، 180 سي‌سي آب، 60 سي‌سي سركه و چند قطره رنگ خوراكي نياز داريد.

 يك ليوان كه حجم آن حدود 400 سي‌سي است را در يك سيني پلاستيكي يا فلزي قرار دهيد. جوش‌شيرين و پودر لباسشويي را درون ليوان بريزيد. آب را به آنها اضافه كنيد و سپس چند قطره رنگ خوراكي نيز به محتويات ليوان بيفزاييد. محتويات ليوان را به آرامي هم بزنيد. براي اين‌كه ايجاد گاز در ليوان و به جوش آمدن و كف كردن محتويات درون ليوان را مشاهده كنيد، بايد بسرعت سركه را درون ليوان بريزيد. بلافاصله پس از اين‌كه سركه را داخل ليوان مي‌ريزيد، كف در ليوان ايجاد شده و از سر آن بيرون مي‌ريزد به اين ترتيب سطح سيني كه زير ليوان گذاشته‌ايد را پوششي از حباب‌هاي بسيار ريز و كوچك مي‌پوشاند. براي اين‌كه همزمان با ريختن سركه رنگ محلول درون ليوان را تغيير دهيد، مي‌توانيد به جاي رنگ خوراكي از آب كلم قرمز استفاده كنيد. به اين ترتيب با افزودن سركه به داخل ليوان، رنگ محلول درون آن از آبي مايل به سبز به رنگ قرمز مايل به نارنجي تغيير مي‌كند. مي‌توانيد به جاي آب كلم از آب انگور هم استفاده كنيد تا نتيجه متفاوتي را نظاره‌گر باشيد.

در اين محلول، واكنش شيميايي بين جوش‌شيرين و سركه حباب‌هاي ريزي ايجاد مي‌كند كه مانند گاز از داخل ليوان بيرون مي‌ريزد. در حقيقت در نتيجه واكنش بين سركه و جوش‌شيرين، محصولاتي توليد مي‌‌شود كه يكي از آنها گاز دي‌اكسيدكربن است. اين گاز حباب‌هاي ريزي ايجاد مي‌كند كه در ميان مولكول‌هاي محلول درون ليوان به دام مي‌افتد. وجود پودر لباسشويي مانع از بين رفتن اين حباب‌ها شد. بنابراين داخل ليوان كف ايجاد مي‌شود. از آنجا كه حجم گاز ايجاد شده بسيار بيشتر از حجم ليوان است، از آن بيرون مي‌ريزد. جوش‌شيرين همان بي‌كربنات‌سديم است. سركه نيز حاوي اسيد استيك محلول در آب است. بي‌كربنات‌سديم با اسيد سركه واكنش مي‌دهد و در نتيجه اين واكنش گاز دي‌اكسيدكربن، استات سديم و آب حاصل مي‌شود.

و اما قابل توجه خانوما!!!

علت اصلي كه در پخت كيك و شيريني از بي كربنات سديم به عنوان خمير مايه استفاده مي‌شود واكنشي است كه به ايجاد گاز دي‌اكسيدكربن منجر مي‌شود. در حقيقت كيك‌ها نوعي كف جامد هستند. زماني كه حباب‌هاي دي‌اكسيدكربن كه در نتيجه واكنش بي‌كربنات‌سديم ايجاد شده‌اند داخل خمير به دام مي‌افتند، ماده كف‌مانندي داخل خمير ايجاد مي‌شود. با پختن كيك خمير آن خشك مي‌شود و حباب‌هاي گاز دي‌اكسيدكربن حفره‌هايي را داخل كيك ايجاد مي‌كند.