لباس فضانوردي داراي کفش، دستکش، کلاه براي ارتباطات و کلاه پلاستيکي کاملا تميز
(Helmet) است. در زمان پرتاب اکسيژن و آب خنک کننده توسط فضاپيما تهيه مي شود.



* طرح آپولو





در ماموريت آپولو فضانوردان بر روي ماه به خوبي آن که در فضا حرکت مي کنند راه بروند، لباس هاي فضانوردي براي پياده روي هاي فضايي هم طراحي شده بودند.
لباس هاي فضانوردي ابتدايي که در زمان پرتاب موشک پوشيده مي شدند، لباس هاي کمکي مورد نياز بودند در زماني که فشار از بين مي رفت.
لباس هاي فضانوردي آپولو شامل اين موارد مي شدند:
* يک نايلون خنک کننده آبي به عنوان زيرپوش
* يک لباس با فشار چند لايه
* لايه دروني-نايلوني سبک وزن با سوراخ هايي بر روي آن
* لايه مياني- نايلون ورقه ورقه شده ازneoprene براي نگه داشتن فشار
* لايه بيروني- نايلوني براي نگه داري لايه هاي داراي فشار زيرين
* پنج لايه ازMylar آلومينيومي بافته شده با چهار لايه ازDacron براي حفاظت از گرما
* دو لايه از Kapton براي محافظت بيش تر از گرما
* يک لايه از تفلون ورقه شده(نسوز) براي حفاظت از خراش
* يک لايه تز تفلون سفيد(نسوز)
* طرح آپولو



در ماموريت آپولو فضانوردان بر روي ماه به خوبي آن که در فضا حرکت مي کنند راه بروند، لباس هاي فضانوردي براي پياده روي هاي فضايي هم طراحي شده بودند.
لباس هاي فضانوردي ابتدايي که در زمان پرتاب موشک پوشيده مي شدند، لباس هاي کمکي مورد نياز بودند در زماني که فشار از بين مي رفت.
لباس هاي فضانوردي آپولو شامل اين موارد مي شدند:
* يک نايلون خنک کننده آبي به عنوان زيرپوش
* يک لباس با فشار چند لايه
* لايه دروني-نايلوني سبک وزن با سوراخ هايي بر روي آن
* لايه مياني- نايلون ورقه ورقه شده ازneoprene براي نگه داشتن فشار
* لايه بيروني- نايلوني براي نگه داري لايه هاي داراي فشار زيرين
* پنج لايه ازMylar آلومينيومي بافته شده با چهار لايه ازDacron براي حفاظت از گرما
* دو لايه از Kapton براي محافظت بيش تر از گرما
* يک لايه از تفلون ورقه شده(نسوز) براي حفاظت از خراش
* يک لايه تز تفلون سفيد(نسوز)
لباس فضانوردي داراي کفش، دستکش، کلاه براي ارتباطات و کلاه پلاستيکي کاملا تميز(Helmet)است. در زمان پرتاب اکسيژن و آب خنک کننده توسط فضاپيما تهيه مي شود.
براي پياده روي فضايي فضانورد با يک جفت کفش، دستکش با سر انگشت هاي لاستيکي، يک دست فيلتر يا کلاه آفتابگردان براي محافظت از نور آفتاب و
يک کوله پشتي که اکسيژن، دستگاه دفع دي اکسيد کربن و آب براي خنک کننده دارد، محافظت مي شود کوله پشتي لباس فضانوردي وزني معادل 82 کيلوگرم روي زمين و 14 کيلوگرم بر روي ماه دارد

 



* لباس هاي فضانوردي پيشرفتهEMU


پيش تر لباس هاي فضانوردي بيش تر از جنس هايي نرم و سبک ساخته مي شدند ،امروزه EMU ها ترکيبي از سبکي و مقاومت بسيار زياد را دارند تا هم راحتي را براي فضانورد به ارمغان بياورد و هم تغيير پذيري بالا. خود لباس از 13 لايه تشکيل شده است، لايه خنک کننده ي داخلي(2لايه)، لايه ي فشار(2لايه) ، گرماي ناشي از ريز معلق هاي موجود در آسمان(8لايه)، و پوشش هاي بيروني(1لايه). مواد استفاده شده در اين لباس ها عبارتند از:

Nylon tricot
Spandex
نايلونUrethane ورقه شده
Dacron
نايلونNeoprene ورقه ورقه شده
Mylar
Gortex
Kevlar(ماده اي که در جليقه هاي ضد گلوله استفاده مي شود.)
Nomex

تمام اين لايه ها در قالب يک لباس به هم دوخته و چسبيده مي شوند. لباس هاي اوليه فضانوردي به صورت فردي و مخصوص يک نفر ساخته مي شدند ولي EMU ها قسمت هاي مختلف با اندازه هاي مختلف را داراست که فضانورد مي تواند با انتخاب اندازه قطعات مورد نظر خود آن ها را کنار هم بگذارد تا لباس خودش را درست کند.

قسمت هاي مختلفEMU عبارتند از:



+ قسمتي که وظيفه ي جمع آوري ادرار فضانورد را دارد و اختصارا

Maximum Absorption Garment (MAG) ناميده مي شود.


+ خنک کننده آبي و تهويه ((Liquid Cooling and Ventilation Garment (LCVG) - که

وظيفه ي دفع گرماي اضافي توليد شده توسط فضانورد که در طول پياده روي فضايي توليد مي شود را بر عهده دارد.


+ قسمت اسباب وسايل الکتريکي ((EMU Electrical Harness (EEH) - وظيفه ي برقراري ارتباط براي داشتن ارتباط با واحد مربوطه و وسايلي زيستي

+ حمل کننده ي وسايل براي برقراري ارتباط ((Communications Carrier Assembly (CCA) - که داراي ميکروفون و و گوشي(Earphone) براي برقراري ارتباط است.


+ نيم تنه ي پاييني لباسLower Torso Assembly (LTA) - که شامل نيم تنه ي پاييني لباس شلوار، مفصل و لولاهاي مربوط به قوزک و زانوي پا، کفش ها و قسمت پاييني کمر است.

+ نيم تنه ي بالايي لباس ((Hard Upper Torso (HUT) - از پوسته ايي سخت از جنس فايبرگلاس براي محافظت از قسمت هاي نيم تنه ي بالايي يعني بازوها ، بدنه، کلاه، کوله



+ پشتي و ماژول هاي کنترل

+ دست ها


+ دستکش ها- دستکش هاي بيروني و داخلي

+ کلاه


+ کلاه آفتابگردان مانند فضانوردExtravehicular Visor Assembly (EVA)-براي محافظت فضانورد از نور آفتاب

+ کيف آب آشاميدني ((In-suit Drink Bag (IDB )- که آب آشاميدني مورد نياز فضانورد را در طول پياده روي فضايي تامين مي کند.


+ بسته ي دوم اکسيژن ((Secondary Oxygen Pack (SOP)- که اکسيژن مورد نياز در مواقع ضروري را تامين مي کند

+ نمايش و ماژول کنترل ((Display and Control Module (DCM) - که وظيفه ي نمايش و کنترل براي اجراي PLSS را بر عهده دارد.

 
+ ((Maximum Absorption Garment (MAG)):





پياده روي هاي فضايي ممي تواند تا 7ساعت به طول بينجامد که در اين مدت بدن فضانورد نياز به دفع دارد.چون براي ايجاد فشار و از بين بردن فشار هم در لباس و هم در فضاپيما به زمان زيادي نياز است، فضانوردان نمي توانند به فضاپيما ها بروند و مشکل خود را برطرف کنند به خاطر همين يک نوع جمع کننده ادرار در لباس تعبيه شده است و زماني که پياده روي فضايي تمام شد فضانورد از دست آن راحت مي شود!

+ خنک کننده ي آبي و تهويه ((Liquid Cooling and Ventilation Garment (LCVG )
LCVG يک دست از Nylon tricot و Spandex به عنوان يک زيرپوش بلند که با يک لايه نازک از لوله هاي پلاستيک پوشيده مي شود. آب سرد از طريق اين لوله ها به حرکت در مي آيد تا گرماي اضافي توليد شده توسط فضانورد را از بين ببرد. آب از طريق کوله پشتي فضانورد از طريق يک لوله ي مرکزي وارد مي شود.


Photo courtesy NASA
Astronaut in LCVG preparing for a spacewalk

+ قسمت اسباب الکتريکي ((EMU Electrical Harness (EEH):




اين قسمت از يک دست سيم هاي ارتباطي و وسايل زيستي که توسط فضانورد حمل مي شود تشکيل شده است.اين قسمت ارتباط با راديو و وسايل زيستي در کوله پشتي را برقرار مي کند.اين قسمت همچنين اجازه ايجاد برقراري ارتباط و همچنين نمايش علام حياتي را مي دهد(مانند ميزان تنفس،ضربان قلب، درجه حرارت و....)


+ حمل کننده ي وسايل برقراري ارتباطCommunications Carrier Assembly (CCA):

CCA يک کلاه است که فضانورد مي پوشد. اين کلاه ميکروفون و سخنگو (Speaker) براي استفاده از راديو را دارا مي باشد. اين کلاه همچنين به هنزفري هاي راديويي اجازه برقراري ارتباط را مي دهد.


+ نيم تنه ي پاييني (Lower Torso Assembly (LTA ):

LTA يک قسمت از EMU است که شامل شلوار، لولاها و مفصل هاي مربوط به قوزک پا و سرزانو ها ، کفش ها و نيمه ي پاييني کمر مي باشد.اين قسمت توسط يک حلقه فلزي با قسمت نيم تنه ي بالايي جفت مي شود.LTAيک کمر بند دارد که با بستن آن از باد شدن لباس در فضا جلو گيري مي کند.


+ نيم تنه ي بالاييHard Upper Torso (HUT):


HUTيک پوسته ي سفت از فايبرگلاس است که به شکل جليقه درست شده است. HUT ازبازوها،بدنه ي پاييني، کلاه ، کوله پشتي فضانوردو ماژول هاي کنترل حمايت مي کند.اين همچنين مي توانند يک قطعه کوچک حامل را هم نگه دارد. تمام تکه با يک اتصال سريع به HUT تبديل مي شوند.

+ بازوها:


قسمت بازوها،شانه ها، قسمت بالايي دست و لولاهاي آرنج تا فضانورد بتواند دستش را در جهت هاي گوناگون حرکت دهد.قسمت دست EMU در اندازه اي مختلفي وجود دارد تا فضانورد بتواند اندازه ي مورد نظر خود را پيدا کند و بپوشد.قسمت دست ها هم بهHUTوصل مي شود با يک اتصال سريع.



+ دستکش ها:


همانند دست ها دستکش ها هم داراي وسيله هايي براي حرکت دادن بند هاي انگشت هستند.آن ها با يک اتصال کوچک به دست ها متصل مي شوند. سرانگشت دستکش ها داراي پوششي پلاستيکي است براي اين که فضانورد بتواند به راحتي اجسم را در دست خود بگيرد. فضانورد همچنين يک دستکش دروني براي راحتي بيش تر در زير دستکش خارجي مي پوشند. دستکش خارجي هم چنين داراي يک کمربند است تا وسايل را در کنار هم قرار دهد.

+ کلاه Helmet :

کلاه ازموادي تميز، مقاوم و پلاستيکي پلي کربني ساخته شده است و به HUT با يک اتصال کوچک متصل مي شود. در پشت کلاه عرق جمع مي شود چون کلاه بيش تر ثابت مي ماند تا اين که همراه سر فضانورد حرکت کند.Helmet داراي يک منفذ است تا دي اکسيد کربن در زماني که به اکسيژن کمکي نياز باشد از آن خارج شود. در کلاه اکسيژن از پشت سر و جلوي دهان فضانورد سرازير مي شود.در داخل کلاه براي جلوگيري از تجمع بخار آب يک ضد بخار بر روي آن تعبيه شده است تا ديد فضانورد را خراب نکند.



+ کلاه آفتابگردان مانند فضانورد ((Extravehicular Visor Assembly (EVA)
EVAبالاي کلاه (Helmet) نصب مي شود و داراي قسمت هاي زير است:

*يک فيلتر فلزي-طلا- براي فيلتر کردن نور خورشيد
*يک پوشش محکم و مقاوم براي محافظت از برخورد و حرارت
*چشم بند هايي تنظيم شدني براي برگشت دادن نور خورشيد
*چهار لامپ
*يک دوربين تلويزيوني



+ کيف آب آشاميدنيIn-suit Drink Bag (IDB)
فضانوردان تا 7 ساعت و يا شايد بيش تر در فضا مي مانند و به آب نيازمند مي شوند.بنابراين IDBقرار داده شده است که در يک کيسه ي پلاستيکي در درون HUTسوار شده است.IDB مي تواند 1.9 ليتر آب را که داراي يک لوله، يک ني است و در مقابل دهان فضانورد تعبيه شده است را نگه دارد.
در درون کلاه همچنين يک قسمت که داراي ميوه و غلات است قرار دارد تا در صورت اين که فضانورد احساس گرسنگي کند بتواند آن را ميل کند. قسمت انبار غذا طوري طراحي شده است تا فضانورد بتواند يک گاز بزند و باقي مانده را به بالا بکشد و همچنين اگر از غذاي موجود استفاده شود مي بايست براي جلوگيري از به پرواز در آمدن خرده غذاها آن را تا آخر خورد ولي فضانوردان ترجيح مي دهند قبل از پياده رويي فضايي غذا بخورند تا اين که در درون لباس فضانوردي اين کار رابکنند.

+ سيستم حياتي اوليهPrimary Life-Support Subsystem (PLSS):



PLSS کوله پشتي است که توسط فضانورد پوشيده مي شود. اين مخزن اکسيژن(0.54 کيلو گرم در فشار 518 اتمسفري مخزن)،فيلتر هاي کربن دي اکسيد، آب خنک کننده(4.6 کيلوگرم) راديو، منبع الکتريکي، فن هاي تهويه و سيستم هشدار دهنده را شامل مي شود. اکسيژن از بالاي سر فضانورد به داخل لباس فضانوردي شارش پيدا مي کندو از پاها و آرنج خارج مي شود.يک بار درون PLSS هوا از يک منفذ از زغال چوب عبور مي کند تا بوهاي آن را بگيرد و بعد از محفظه پاک کننده کربن دي اکسيد عبور مي کند.گاز ازيک فن عبور مي کند وبعد به يک تصعيد کننده براي از بين بردن بخارهاي آب موجود و برگرداندن آن ها به محفظه خنک کننده ي آبي. گاز در دماي12.8 سانتي گراد نگهداري مي شود. فضانورد مي تواند دما، فشار، و شارش گاز را از طريق کترل هاي روي DCM تنظيم کنند. PLSS مي تواند تا 7 ساعت اکسيژن مورد نياز را تامين و کربن دي اکسيد را دفع نمايد.
باتري هايEMU از 11 سلول از جنس روي تشکيل شده است که به صورت سري به هم متصل شده اند.باتري حدود 27آمپر ساعت جريان الکتريکي را توليد کند که مي توانذ در شاتل دوباره شارژ شود.

+ بسته ي اکسيژن دومينSecondary Oxygen Pack (SOP):
SOP اکسيژن ضروري را تامين مي کند که در کوله پشتي فضانورد در زيرPLSS تعبيه شده است. اين داراي 2 مخزن اکسيژن است که روي هم رفته داراي 1.2 کيلوگرم اکسيژن در فشار408 اتمسفري مخزن است.اين اکسيژن براي 30 دقيقه کافي است که اين مدت زمان براي برگشت فضانوردان به فضاپيما کافي است.اين مخزن اکسيژن به صورت خود کار شروع به کار مي کند زماني که فشار اکسيژن در داخل لباس به 0.23 اتمسفر افت کند.

+ نمايش و ماژول کنترل




+ Display and Control Module (DCM )
DCM يک واحد است که بر روي سينه سوار مي شود. اين شامل تمام سوئيچ ها، موقعيت نما ها، دريچه ها و نمايشگر LCD براي اجراي DCM. PLSSرا مي توان برخي مواقع مي توان به کمک آينه اي که بر روي آستين فضانورد تعبيه شده است ديد.

علاوه بر اين موارد EMU داراي موارد زير هم هست:

* لوله هاي خنک کننده و سرويس دهندهServicing and Cooling Umbilical (SCU) -ارتباطات به اکسيژن، منبع تغذيه، مخابرات،و خط هاي آبي
Airlock Adapter Plate (AAP)- زماني که فضانورد در حال پوشيدن لباس است قطعات ديگر را نگه مي دارد.
* نور و دوربين کلاه- نور و دوربين هاي اضافي را براي کنترل نمايش زمين
* آينه هاي سوار شده بر روي آستين-به فضانورد براي مشاهده موقعيت نما ها بر روي DCM کمک مي کند
* چک ليست تعبيه شده بر روي آستين- روش هاي پياده روي فضايي را براي آنان يادآوري مي کند.

+ لوله هاي سرويس دهنده و خنک کننده ((Servicing and Cooling Umbilical (SCU):
SCU يک لوله ي اصلي است که شامل لوله هاي ديگر براي خنک سازي آبي، سيم هاي الکتريکي براي منبع تغذيه و لوله ها براي اکسيژن. SCU استفاده مي شود براي تهيه آب ، منبع تغذيه و اکسيژن برايEMU زماني که فضانورد در حال آماده شدن براي پياده روي فضايي است.اين به اين امر کمک مي کند که تا قبل از اين که فضانورد هنوز کاملا از فضاپيما خارج نشده است امکانات از بين رفتني EMU نگه داشته بشوند.

+ ((Airlock Adapter Plate (AAP  )

AAP يک قالب است در اتاق تنظيم فشار بر روي ديوار آن تعبيه شده است که به فضانورد کمک مي کند تا در زماني که در حال پوشيدن لباس است ديگر قطعات EMU را نگه بدارد.
نور و دوربين کلاه
اين قطعات بر روي EVAسوار شده اند و بالاي کلاه جفت مي شود. آن ها به فضانورد و کنترلر ها زميني کمک مي کند تا قسمت هاي تاريک را هم به خوبي ببينند.
آينه هاي و چک ليست هاي تعبيه شده بر روي آستين
اين قطعات بر روي آستين هاي EVA تعبيه شده است. آينه ها به فضانورد کمک مي کند تا نمايش هايDCMو چيز هاي پشت سرش را ببيند. چک ليست هم به فضانورد قواعد و دستورات لازم را براي 7 ساعت پياده روي يادآوري مي کند.




* پوشيدن يک لباس فضانوردي


براي آماده سازي براي فضانوردي فضانوردان بايد موارد زير را انجام دهند:
1- فشار درون شاتل را به 0.7 اتمسفر کاهش دهند و اکسيژن را افزايش
2- اکسيژن خالص را براي 30 دقيقه تنفس کنند تا نيتروژن از خون و بافت ها بيرون برود
3- MAG را بپوشند
4- به اتاق تنظيم فشار وارد شوند
5- LCVG را بپوشند
6- EEHرا به HUTوصل کنند
7- DCM را به HUT وصل کنند(PLSSقبلا به HUT وصل شده است)
8- دست ها را به HUT متصل کنند
9- کلاه را با ترکيبات ضد بخار گرفتگي بمالند
10- آينه . چک ليست را بر روي آستين فضانورد قرار دهند
11- انبار غذا و IDB را درون HUT قرار دهند
12- نور و دوربين هاي تلويزيوني رويEVA را امتحان کند
13- EVA را روي کلاه(Helmet) قرار دهند
14- CCA را به EEH وصل کنند
15- درون LTA قدم بگذارند و آن را تا بالاي کمرشان بالا بکشند
16- SCU را به DCM و شاتل وصل کنند
17- به داخل نيم تنه ي بالايي لباس بروند
18- لوله هاي خننک کننده LVCG را به PLSS وصل کنند
19- اتصالات الکتريکيEEH را به PLSS وصل کنند
20- LTA را به HUT قفل کنند
21-CCA  و چشم بند ها را بپوشند(اگر فضانورد آن ها را بپوشد)
22- دستکش ها راحتي را بپوشند
23- کلاه(Helmet) و EVA را قفل کنند
24- دستکش هاي بيروني را قفل کنند
25- بررسيEMU براي اطمينان از نبودن هرگونه سوراخ با افزايش فشار به0.2 اتمسفر بالاي فشار اتاق تنظيم فشار
نبودن هرگونه سوراخ بدين معناست که اتاق تنظيم فشار خالي از فشار است.

اکنون مي بايستي اين مراحل هم طي شوند:

1- EMU به صورت خودکار به فشار اجرايي کاهش پيدا مي کند.
2- لباس ها به اتاق تنظيم فشار بسته مي شوند
3- در بيروني اتاق تنظيم فشار باز مي شود
4- SCU از EMU جدا مي شود
5- فضانوردان اکنون به خارج از اتاق تنظيم فشار قدم مي گذرند و به قسمت دهنه ي فضاپيما مي روند و پياده روي فضايي شروع مي شود. در اين لحظه EMU براي خودش يک فضاپيما مي شود جدا از شاتل يا ايستگاه فضايي. به اين دليل است که هر اي ام يو 12ميليون دلار قيمت دارد. بعد از پياده رويي فضايي تمام اين مراحل برعکس انجام مي شود تا فضانورد به فضاپيما برگردد.

وقتي که فضانوردان روي ماه کار مي کنند، فضانوردان آپولو سختي زيادي را در حرکت دادن خودشان در لباس داشتند. لباس هاي آپولو به خوبي EMU امروزي نبودند وEMU وزني معادل دو برابر لباس هاي آپولو دارند و اين هيچ مشکلي را به وجود نمي آورد چون EMU ها براي کار در شرايط گرانش کم طراحي شده اند. در آينده براي ماموريت مريخ ناسا نوعي لباس بسيار مستحکم تر، راحت ترو کم وزن تر را طراحي مي کند که هم چينين کار با آن بسيار راحت تر از کار با لباس هاي کنوني است.