تاریخچه استفاده انسان از گیاهان دارویی

سابقه درمان بیماریها با گیاهان دارویی به قدمت تاریخ زیست انسان بر روی کره زمین است. انسان به حکم تجربه ، علم و اندیشه جانوران بنا به مقتضیات خود در طول عمر حیات در کره زمین به کمک گیاهان دارویی خود را مداوا کرده و می‌کنند. گیاهان دارویی در باغ خدا می‌رویند. در دشتها ، مراتع وسیع ، جنگلها و ... پیدا می‌شوند. بدست کسی کاشته نشده و به همت کسی هم آبیاری نشده است. هزاران سال است که بدین منوال در چرخه حیات بوده و طبیعت را آرایش می‌دهند.

رابطه گیاهان دارویی و بیماری

هر خاکی و هر آب و هوایی ، بستر انواع از گیاهان دارویی است. بنابراین همه چیز در همه جا نمی‌روید و حکمت خلقت در این است که هر جا بیماری هست، قطعا نوع گیاه دارویی آن نیز یافت می‌شود. از طرفی همه گیاهان داویی در یک فصل خاص نمی‌رویند. هنوز کسی رابطه بین شیوع بیماری در یک فصل یا یک زمان و وفور گیاهان دارویی آن فصل را جستجو نکرده است، ولی می‌دانیم که بسیاری از بیماریها در فصل خاص شیوع پیدا می‌کنند و بعضی از گیاهان دارویی شناخته شده و ناشناخته نیز در همان فصل به وفور یافت می‌شوند.



ترکیبات مهم گیاهان دارویی

هر ماده که در گیاهی پیدا می‌شود دارای نقش خاصی در گیاه می‌باشد. ماده می‌تواند در ساختمان گیاه برای انجام اعمال حیاتی بکار رفته باشد، ماده می‌تواند در ساختار خواص فیزیکی و شیمیایی گیاه نقش داشته باشد.
  • روغنهای عطری: مواد عطری ، درمان بخش تمیز کننده، ضد عفونی کننده، محرک اشتها ، هضم کننده غذا ، ضد درد ، ضد نفخ معده و روده و ضد اسپاسم عضلانی می‌باشند.

  • آلکالوئیدها: انواع مواد مخدر از جمله مرفین ، کدئین و کوکائین در شمار آلکالوئیدها هستند. هر کدام از این مواد نقش مخصوص و معین د درمان بیماریها دارند.

  • مواد پروتئینی: مواد پروتئینی از ترکیب اسیدهای آمینه ایجاد شده‌اند نصف اسیدهای آمینه را انسان قادر به سنتز آنها نیست و باید توسط تغذیه گیاهی و جانوری وارد بدن شوند.

  • مواد تلخ مزه: بسیاری از گیاهان دارای مزه تلخ مزه هستند مانند کاسنی که خواص دارویی و درمانی دارد. مواد تلخ مزه غیر سمی محرک اشتها بوده و تحرک کننده بسیاری از اندامهای برای فعالیت بیشتر مانند کبد و کیسه صفرا هستند.

  • فلاونوئیدها: فلاونوئیدها مواد موثری هستند که عمدتا در گیاهان عالی یافت می‌شوند این مواد انواع سموم در بدن را خنثی می‌کنند.
  • تاننها: خاصیت ضد درد دارند، لثه‌ها و پوست دهان را محکم و تمیز می‌کنند. اثر مثبت روی جدار معده و روده‌ها دارند.

  • مواد لعاب‌دار: وظیفه این مواد این است که مایعات را به این مواد متصل می‌کنند. این مواد موجب کاهش کلسترول خون می‌شوند. گیاه پنیرک ، ختمی و بارهنگ ، غنی از مواد لعاب‌دار هستند.

  • از دیگر مواد موجود در گیاهان دارویی‌ می‌توان به ویتامینها ، اسیدهای گیاهی و قندها اشاره کرد.

تهیه و تبدیل گیاهان دارویی

هر گیاهی در طبیعت دارای روند رشدی ویژه خود می‌باشد. خواص گیاهان در فصول ، هفته‌ها وقتی روز و شب متغیر است به عنوان مثال بعضی از گیاهان به هنگام صبح و بعضی به موقع عصر و شب معطر می‌شوند. بنابراین از نظر خواص دارویی ، زمان مناسب برداشت محصول دارای اهمیت خاصی است. قسمتهای مختلف گیاه نیز دارای اثرات متفاوت هستند.

در بسیاری از موارد ماده موثر عمدتا در برگ ، شکوفه ، ساقه ، ریشه ، بذر یا میوه است. همیشه گلها را قبل از ظهر یعن زمانی که شبنم یا رطوبت شبانه از بین رفته است جمع آوری می‌کنند. هنگامی که جمع آوری برگ مورد نظرات بعد از هر قبل از غروب آفتاب ، کار جمع آوری انجام می‌شود. بعضی از گیاهان باید در ظروف سربسته و یا در کیسه کتانی نگهداری شوند. کسانی که ذخیره سازی می‌کنند باید مرتبا از نمونه‌ها بازدید کرده واز آفات و امراض احتمالی آگاه باشند.

تهیه پودر گیاهان داویی

درطول سال تهیه گیاه تر و تازه میسر نیست. لذا گیاهان جمع آوری شده را بعد از خشکیدن باید به ورت پودر درآورده وقتی حتی‌المقدور در شیشه‌های دهان گشاد نگهداری کرد. پودر می‌تواند شامل اندامهای گیاهی باشد که جداگانه نگهداری می‌شود.

گیاهان دارویی مهم

گل سرخ ، بومادران ، الکیل کوهی ، برگ بو ، لیموترش ، وانیل ، نعنا ، فلفل سیاه ، جعفری ، میخک ، پرتقال ، هل ، کافور ، زنبق ، بابونه و ... از گیاهان دارویی مهم هستند.

آرتیشو «داروئى» آقطی سیاه «داروئی» آوکادو «داروئی» اسطوخودوس «داروئی»

 

اسفناج «داروئی» ))((انبه «داروئی» انجیر «داروئی» انگور «داروئی»

 

 
بابونه «بابونه»     بادام «داروئی»         بادام زمینی «داروئی»

 

بادمجان «داروئی»        

باقلا «داروئی» برنج «داروئی» بلوط «داروئی


 

 

به «داروئی»       پسته «داروئی»       پرتقال «داروئی»
پیاز «داروئی»

 


تخم کتان «داروئی» ترب و تربچه «داروئی» تمبر هندی «داروئی» توس «داروئی»

 

جعفری «داروئی»  جو «داروئی»  جودوسر «داروئی»

چای کوهی

 

 

خاک شیر «داروئی» ختمی «داروئی» خرما «داروئی» خیار «داروئی»

 

دارچین «داروئی»  دم اسب «داروئی»    ذرت «داروئی»    رازیانه

 

روناس «داروئی»        خواص دارویی ریحان
زرد آلو «داروئی» زردچوبه

 

 

 

زرشک «داروئی» زعفران «داروئی» زنجبیل «داروئی» زوفا «داروئی»

 

 

زیتون «داروئی» زیره سبز «داروئی» سنبل الطیب «داروئی» سیب

 


 سیر «داروئی» شاه پسند وحشی «داروئی» شبدر قرمز «داروئی»

شلغم 

 

 

شنبلیله «داروئی» شوید «داروئی» شیرین بیان «داروئی» صبر زرد «داروئی» عدس

 

علف هفت بند «داروئی» عناب «داروئی» فندق «داروئی» قاصدک «داروئی» قهوه

 

 

کاهو «داروئی» کدو «داروئی» کنجد «داروئی» کوشاد «داروئی» گاوزبان

 

گردو «داروئی» گریپ فروت «داروئی» گزنه «داروئی» گشنیز «داروئی» گلابی

 

گوجه فرنگی «داروئی» لوبیا «داروئی» لوبیای سویا «داروئی» لیمو ترش «داروئی» مارچوبه

 

مامیران کبیر «داروئی» موز «داروئی» میخک «داروئی» خواص دارویی نارگیل نخود

 

نعناع «داروئی» هل «داروئی» هلو «داروئی» هندوانه «داروئی» هویج