در 26 آپریل 1986 (6 اردیبهشت 1365) در واحد شماره 4 مجموعه نیروگاه های هسته ای شهر چرنوبیل در شوروی سابق، اتفاقی بزرگ رخ داد.

هنگامی که اپراتور ها و سرمنهدسان به قصد آزمایش میزان انرژی خنک کنندگی توربین هایی که برای سرد نگه داشتن میله های نوترونی به کار می روند، به منظور پرهیز از اختلال در آزمایش، سیستم های امنیتی نیروگاه را خاموش کردند، هرگز فکر نمی کردند که این اشتباه انسانی، تبعاتی تا این حد بزرگ در پی داشته باشد.

 

چرنوبیل تا کیف پایتخت اوکراین، 110 کیلومتر فاصله دارد.

چرنوبیل تا کیف پایتخت اوکراین، 110 کیلومتر فاصله دارد.

اتفاق در نیمه های شب رخ داد. مردم چرنوبیل در خانه هایشان در حال رویا دیدن بودند که اپراتور خنک کننده های نوترونی نیروگاه، توان تولیدی رآکتور را به 1 درصد کاهش داد. همزمان سیستم های هشدار دهنده و اتوماتیک را هم برای جلوگیری از اختلال در آزمایش، به حالت تعلیق در آورد. بعد از خارج کردن یکی از میله های نوترونی (که حرکت نوترون های آزاد شده در آن ها باعث دریافت انرژی می شود)، قلب رآکتور شروع به داغ شدن کرد. سایر مهندسان در تلاشی اشتباه، برای جلوگیری از افزایش دما، بقیه ی میله های نوترونی را هم خارج کردند اما این کار باعث بالا رفتن ضریب حرکت نوترون ها شد و رآکتور با به جای 1 درصد، با 7 درصد توان انرژی خود را تخلیه کرد.

این تخلیه ی انرژی رآکتور فاجعه را به وجود آورد. فاجعه ای که باعث تخلیه ی مناطق مسکونی تا شعاع 30 کیلومتری شد اما آثار آن رومانی، اسلواکی، مجارستان و تقریباً تمام کشور های شرق اروپا را درگیر خود کرد. اتحاد جماهیر شوروی از انتشار اسناد مهندسی فاجعه خودداری کرد و هنوز تنها حدس و گمان هاست که علت فاجعه را مشخص می کند اما چیزی که قطعی به نظر می رسد، خطای انسانی است که باعث به وجود آمدن فاجعه ی چرنوبیل شد.

آثار به جا مانده از چرنوبیل

آثار به جا مانده از چرنوبیل